Page 142 - tmp

Natuur naast de dam van Mandø

Uitwijken was lastig want het pad was niet breed en aan beide zijden stonden diepe
plaatsen zout water naast het pad. Zout is net zo slecht voor auto's als voor mensen.
Uiteindelijk reden we over de dijk van Mandø.

Mandø
2
Oppervlakte 8,63 km ; inwoners 42.

Geschiedenis
Volgens overleveringen zou Margarethe van Bohemen in 1205 op Mandø aan land
zijn gekomen om haar geliefde, de Deense koning Waldemar II, te trouwen. Wellicht
betreft het een met veel fantasie overgoten verhaal, op het eiland werd echter het
zekere voor het onzekere genomen door in de duinen een steen te plaatsen die aan
deze gebeurtenis herinnert. Wel staat vast dat Mandø in 1231 voor het eerst in
officiële geschriften opduikt. Het kleine eiland zou tot 1741 eigendom van het Deense
koningshuis blijven. Omdat het Deense hof van zowel Mandø als Fanø af wilde,
werden beide eilanden dat jaar op een veiling in Ribe te koop aangeboden. Tijdens
deze openbare verkoop waren de eilandbewoners andere bieders te slim af, waarna
ze zich definitief eigenaar mochten noemen van hun geliefde grond.

Door de eeuwen heen was Mandø een eiland van vissers en zeevaarders. Terwijl
de mannen de kost buitengaats verdienden, bewerkten hun vrouwen de schamele
akkers. Eind 17 eeuw bracht de walvisvaart veel voorspoed op het eiland, het
de
de
inwoneraantal steeg zelfs tot boven de driehonderd. Toen het begin 19 eeuw was
gedaan met de walvisvangst, keerden velen het eiland de rug toe om werk te zoeken
op het vasteland of in de koopvaardij.

Zoals op vrijwel alle eilanden is ook de geschiedenis van Mandø doordrenkt met
stormvloeden. In 1558 brak het eiland tijdens een zware storm in tweeën, Gammel
Mandø (Oud Mandø) werd verwoest, slechts zeven eilanders die bij toeval op het
vasteland aan het werk waren, overleefden de catastrofe. In oktober 1634 raasde
de Burchardivloed over het eiland. Grote delen overstroomden, huizen raakten zwaar
beschadigd, het kerkje verdween in de golven. Met landaanwinning, aanleg van
dijken en sluizen en het planten van helmgras in de duinen probeerden de
eilandbewoners de Noordzee zoveel mogelijk buiten de deur gehouden. Sinds 1937
wordt het eiland beschermd door de huidige zeewering. In 1981 werd Mandø
andermaal door overstromingen geteisterd. De dijk brak op diverse plaatsen door,
meer dan tweehonderd schapen en achttien koeien verdronken.